Woorden rapen
Bij het aanbrengen van nieuwe woorden waarvan je wil dat die tot de actieve woordenschat van de leerlingen gaan behoren, kan je hen de woorden laten categoriseren:
- woorden die ik nog nooit hoorde
- woorden die ik al hoorde, maar waarvan ik de betekenis niet ken
- woorden die ik ken en al gebruik
De leerlingen krijgen de opdracht om alle woorden zo snel mogelijk in de derde categorie onder te brengen. Je kunt hen de woorden nu en dan weer laten bovenhalen in korte oefeningen of duogesprekjes over ...

Woorden begrijpen

Leerlingen leren per dag in verschillende vakken heel wat nieuwe woorden bij. Totaal nieuwe woorden aanleren, doe je best heel expliciet. Laat de woorden dikwijls, in verschillende lessen aan bod komen. Daag leerlingen uit om de woorden zelf te gebruiken. Kies welke woorden ze echt moeten kennen en richt je daar op. Zet ook buiten de taalvakken in op woordleerstrategieën.

Is het woord belangrijk om de tekst te begrijpen?
Vind ik info in de tekst over het woord?
Ken ik een deel van het woord? (her-, -aar, -je, -doek ...)
Vind ik een vertaling/ synoniem via het internet of een ICT-tool?
Kan iemand me helpen? (4 b's: brein, boek, buur, baas)
Doe aan betekenisonderhandeling, nagaan wat leerling al over het woord weet
...

Sommige praktijkleraren labelen woorden, bieden beeldwoordenboeken aan, geven oefeningen om die woorden te consolideren in samenwerking met de leraar Nederlands.

Filmpjes dubben
Toon een filmpje aan leerlingen waarin de nieuwe woorden aan bod komen. Zet het geluid uit en toon het filmpje opnieuw. In duo's vertellen ze elkaar wat in het filmpje aan bod komt. Ze gebruiken de nieuwe woorden die de leraar hen aanbiedt.

Woordenlijstjes
Woorden laten oplijsten zonder ermee aan de slag te gaan, heeft weinig tot geen effect.

Woorden op de bank van de leraar
Elke maand kleven vijf woorden op de bank van de leraar. De leraren krijgen de opdracht om de woorden zo vaak mogelijk te gebruiken gedurende die maand. Dat is interessant met schooltaalwoorden.

Klik hier voor materialen

Leraar in de klas

Bouw samen met de leerlingen context rond de woorden die je wil aanbrengen door een al dan niet klassikale babbel. Gebruik de woorden.

Maak de woorden tijdens het gesprek vooraf al zichtbaar.

Geef leerlingen de kans om de woorden te gebruiken en in te oefenen tijdens je les.

Co-teacher of ondersteuner in de klas

De co-teacher of ondersteuner in de klas kan de leerling stimuleren om nieuwe woorden aan te duiden en er intensief mee aan de slag gaan, ze te helpen consolideren door ze dikwijls te gebruiken tijdens de verlengde instructie.

Individuele ondersteuning

De co-teacher of ondersteuner kan de woorden die een leerling in een lijstje bijhoudt bespreken, laten gebruiken door de leerling, inoefenen door oefeningen samen opnieuw te bekijken. Woorden laten oplijsten zonder ermee aan de slag te gaan, heeft weinig tot geen effect.

Taalrijk lesgeven

taalsteun - interactie - context

Is het woord belangrijk om de tekst te begrijpen?

Vind ik info in de tekst over het woord?

Ken ik een deel van het woord? (her-, -aar, -je, -doek ...)

Vind ik een vertaling/ synoniem via het internet of een ICT-tool?

Kan iemand me helpen? (4 b's: brein, boek, buur, baas)

Doe aan betekenisonderhandeling, nagaan wat leerling al over het woord weet

...

Sommige praktijkleraren labelen woorden, bieden beeldwoordenboeken aan, geven oefeningen om die woorden te consolideren in samenwerking met de leraar Nederlands.

Filmpjes dubben
Toon een filmpje aan leerlingen waarin de nieuwe woorden aan bod komen. Zet het geluid uit en toon het filmpje opnieuw. In duo's vertellen ze elkaar wat in het filmpje aan bod komt. Ze gebruiken de nieuwe woorden die de leraar hen aanbiedt.

Woordenlijstjes
Woorden laten oplijsten zonder ermee aan de slag te gaan, heeft weinig tot geen effect.

Woorden op de bank van de leraar
Elke maand kleven vijf woorden op de bank van de leraar. De leraren krijgen de opdracht om de woorden zo vaak mogelijk te gebruiken gedurende die maand. Dat is interessant met schooltaalwoorden.

Is het woord belangrijk om de tekst te begrijpen?

Vind ik info in de tekst over het woord?

Ken ik een deel van het woord? (her-, -aar, -je, -doek ...)

Vind ik een vertaling/ synoniem via het internet of een ICT-tool?

Kan iemand me helpen? (4 b's: brein, boek, buur, baas)​

Doe aan betekenisonderhandeling, nagaan wat leerling al over het woord weet

...

Sommige praktijkleraren labelen woorden, bieden beeldwoordenboeken aan, geven oefeningen om die woorden te consolideren in samenwerking met de leraar Nederlands.

Filmpjes dubben Toon een filmpje aan leerlingen waarin de nieuwe woorden aan bod komen. Zet het geluid uit en toon het filmpje opnieuw. In duo's vertellen ze elkaar wat in het filmpje aan bod komt. Ze gebruiken de nieuwe woorden die de leraar hen aanbiedt.

Woordenlijstjes Woorden laten oplijsten zonder ermee aan de slag te gaan, heeft weinig tot geen effect.

Woorden op de bank van de leraar Elke maand kleven vijf woorden op de bank van de leraar. De leraren krijgen de opdracht om de woorden zo vaak mogelijk te gebruiken gedurende die maand. Dat is interessant met schooltaalwoorden.

Kan iemand me helpen? (4 b's: brein, boek, buur, baas)

Filmpjes dubben
Toon een filmpje aan leerlingen waarin de nieuwe woorden aan bod komen. Zet het geluid uit en toon het filmpje opnieuw. In duo's vertellen ze elkaar wat in het filmpje aan bod komt. Ze gebruiken de nieuwe woorden die de leraar hen aanbiedt.

Woordenlijstjes
Woorden laten oplijsten zonder ermee aan de slag te gaan, heeft weinig tot geen effect.

Woorden op de bank van de leraar
Elke maand kleven vijf woorden op de bank van de leraar. De leraren krijgen de opdracht om de woorden zo vaak mogelijk te gebruiken gedurende die maand. Dat is interessant met schooltaalwoorden.